Verlossing in de trillingen van de bas
Verlossing in de trillingen van de bas
“Als kleine jongen zag ik monden open en dicht gaan. Maar ik wist niet waar mensen het over hadden. Er is niet met mij gepraat. Dan is het heel stil om je heen.” Pawel Moleda werd 30 jaar geleden geboren in Gryfice, in het noordwesten van Polen. Een stadje met ruim 17.000 inwoners, waar het goed opgroeien is voor kinderen. Voor Pawel was dat echter geen vanzelfsprekendheid, hij is namelijk doof geboren. “Toen ik 3,5 was ging ik naar een normale basisschool. Daar was ik stil, verstomd in de wereld van mensen die wel kunnen horen. Pas toen ik 5 was ging ik naar een school voor doven. Daar leerde ik gebarentaal en kon ik communiceren met anderen. Voor het eerst had ik het gevoel ergens bij te horen. De mensen om me heen leerde ik gebarentaal, zij leerden mij schrijven. Zo kon ik communiceren.”
Poland got talent
In 2014 laat Pawel Polen achter zich en gaat hij met zijn moeder naar Nederland. Niet uit luxe. Pawel heeft het als dove man al moeilijk in Polen. Daarbij komt dat hij op mannen valt, en homoseksualiteit wordt in Polen niet echt geaccepteerd. Pawel heeft in Polen twee dingen: zijn moeder en een grote passie waarin hij volledig kan opgaan. Dansen. De geluiden voelt hij door de trilling in de bas. Hij deed in 2010 mee aan Poland Got Talent. Pawel kwam door de eerste ronde heen en liet zien over talent te beschikken. Hij heeft in Polen ook meerdere prijzen gewonnen met dansen. “In de weekenden of op doordeweekse avonden ging ik dansen en deed ik theater. Maar mijn vader accepteerde dat niet. Hij is alcoholverslaafd en kon niet voor mij zorgen. Dat was de voornaamste reden dat mijn moeder vertrok. Mijn vader kon heel agressief worden.”
Zeeland niet ingesteld op dove mensen
Het leven in Zeeland bevalt goed, maar gaat niet over rozen. “Hier wonen relatief weinig dove mensen. Zeeland is er niet echt op ingesteld, in de grote steden is dat wel het geval. Maar hier heb ik steeds het gevoel dat ik me moet bewijzen. De werelden van doven en horenden zijn compleet verschillend.”
Als Pawel gaat solliciteren, komt hij nooit in aanmerking voor de leukste banen. Hij krijgt het verwijt dat hij niet kan communiceren. “Daarom blijft het vaak bij afwassen en schoonmaken, want hoe kan iemand zoals ik communiceren? Ik zou graag Nederlands willen leren schrijven, zodat ik geen hulp nodig heb bij het opstellen van e-mails en ik me beter kan uitdrukken. Maar als ik me aanmeld voor een Nederlandse cursus word ik eigenlijk meteen afgewezen.”
Gelukkig is er een community voor doven waar Pawel terecht kan. Althans, dat zou je zeggen. “Mensen vragen me waar ik vandaan kom. Als ik dan zeg dat ik uit Polen kom krijg ik meteen het verwijt dat ik hier alleen maar kom om te werken. Er wordt niet gevraagd hoe het is om als dove homoseksuele man in Polen te leven. Het is voor mij heel lastig om hiermee om te gaan. Op een gegeven moment wen je er wel aan en weet ik wat ik kan verwachten. Maar normaal vind ik het niet en ik hoop dan ook dat er verandering in komt.”
Met dansen hoor ik erbij
Ook in Nederland is dansen een uitkomst. “Het past bij mij. Dansen is een vorm van expressie en ik val niet op in de menigte. Iedereen heeft zijn eigen ritme en iedereen kan dansen. Ik ben gek op hiphop en dancehall (een mix van hiphop en reggae). Ik hoor ergens bij en mensen laten mij in mijn waarde.”
Pawel is 30 en zit vol dromen. Zo wil hij nog meer dansprojecten doen en actief zijn in het theater en de danswereld. Ondanks alle moeilijkheden haalt hij kracht uit het feit dat mensen hem steeds meer waarderen om wie hij is, en niet vanwege zijn beperking. Het leven in Zeeland is best zwaar. “Ik heb weinig sociale contacten en voel me vaak eenzaam. Het lijkt me ontzettend leuk om een fijne baan te hebben. Bijvoorbeeld bijzondere koffie maken en als barista aan de slag te gaan. Momenteel word ik vaak afgewezen voor dit soort banen. Ik ben geen 30 geworden om mijn hele leven te moeten afwassen.”
